Құдай – біреу. Дін – әртүрлі (ислам, христианство, буддизм, иудаизм). Адамзат оны өзінше, әртүрлі қоғамдық-экономикалық формациялар кезінде әрқилы сенім-наныммен қабылдаған. Өзін пендесі қалай түсінеді? Онда Құдайдың “шаруасы” жоқ! Ол – абсолютті ақиқат.
Адамзат әртүрлі ұлт пен ұлыс, нешеме саяси “измдер” (матера лизм, идеализм, марксизм, фа шизм және тағы басқалары) оны өз “шындығымен” “түсінуге” тырысады. Бірақ, Тәңірінің ақиқатына жете алмайды. Дүниежүзілік философия, әдебиет пен ғылым сол Тәңірін түсінудің бір ағым, амалы ғана – басқа түк те емес. Адам баласы Құдайға қол ұсынған күні адамзаттың тіршілік ету процесі тәмам болады!
Кейбір дін (христиандар) Исаны Тәңірі (Сын Божий и Спаси тель человечества) деп атайды. Ол да ақылға қонбайды, ендеше, дінді де сынауға болады! Құдай жоқ деген атеизмді де сынауға болады (сынамақ түгілі, төбесіне көтере сыйлайтындар да көп оны). Діндегі қасаң қағидаларды, ұзын сақал, қысқа балақ уахабтарды, өз дінін өздері бүлдіріп жүрген керітартпа уағызшы – догматик поп, монах, қожа-молдаларды да сынауға болады!
Алланы “сынауға” болмайды!
Оны Алаштың Абайы ғана емес, адамзаттың санасына Тәңірінің сәулесі түскен саусақпен санаулы арда ұлдары – неміс Гете, орыс Толстой, Жердің тартылыс заңын тәрк етіп, Айға қонған американ астронавтары да мойындаған!
Адамзат пен ғаламзатты жаратқан кім – Құдай! Оның аты кім – Тәңірі ме, Алла ма, жоқ, әлде, Жаратқанның мейірім шуағымен Мария ананың құрсағында жаралған Иса пайғамбар ма?!.. Құдай хақындағы мұндай көкезу айтыс-тартыс Адам Ата мен Хауа Ана жаралғаннан бері бар. Әлі де айтыла береді… Оның қорытындысын шығаратын Сіз бен біз емес!
Құдай – тылсым шексіздік! Біз – сезімі, ақыл-ойы да шектеулі пен де ғанамыз. Жаратылыс – шексіз, жаратылған – шектеулі. Шектеулі мен шексізді қалай тануға болады? (Абай). Адамзаттың бірегейі атам қазақтың өзі Тәңірін Алла деп атаған! “Алланың өзі де рас, сөзі де рас” деген Абай: “Адамшылықтың алды – махаббат, ғадаләт, сезім. Бұлардың керек емес жері жоқ, кіріспейтұғын да жері жоқ. Ол – Жаратқан Тәңірінің ісі… Бұл ғадаләт, махаббат сезім кімде көбірек болса, ол кісі – ғалым, сол – ғақил. Біз жанымыздан ғылым шығара алмаймыз, жаралып, жасалып қойған нәрселерді сезбекпіз, көзбен көріп, ақылмен біліп» – дейді!
P.S. Өлімге бола туған біз сықылды басы жұмыр пенделер осы Абай хакімнің айтқанын түсініп алса да жетеді! Басқа түктің де керегі жоқ…
Серік АҚСҰҢҚАРҰЛЫ.
Дереккөз: Ortalyq.kz
